"Gender en inclusie zijn al even een ‘hot topic’, ook binnen communicatie. Laat ik eerst een paar begrippen duiden. Sekse is het biologische geslacht, en omvat de biologische verschillen tussen mensen. Ze zijn universeel, van alle tijden en onveranderlijk. Gender is het sociaal geslacht. Dit zijn de maatschappelijke ideeën, normen en verwachtingen rond ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’. Die worden sociaal en cultureel bepaald en zijn veranderlijk.

Genderbewuste communicatie is niet zomaar een trend, maar een noodzakelijke verschuiving. Normen en verwachtingen, geuit via taal-en beeldgebruik bepalen mee ons zelfbeeld. Als die beelden vol vooroordelen zitten, of “genderdiscriminerend” zijn, dan beïnvloedt dat negatief hoe kinderen, jongeren en volwassenen zichzelf zien.

Er zijn drie brede categorieën waaronder veel genderdiscriminerende communicatie valt. Ten eerste zijn er stereotypen, waarbij we een gender toekennen wanneer het gender onbekend of irrelevant is. Ten tweede onzichtbaarheid. Dat is taal gebruiken die de man als generieke norm naar voren schuift en voorkomt dat vrouwen zichtbaar zijn in het openbare leven. Als laatste categorie zien we ondergeschiktheid en trivialisering; taal die één geslacht, vaak vrouwen, als inferieur afschildert of kleineert.

Genderneutrale taal, die alle verwijzingen naar gender mijdt, is net daarom geen sluitende oplossing: ze neemt vaak het mannelijke perspectief, houdt geen rekening met uiteenlopende behoeften, handhaaft de status-quo en slaagt er zo niet in om de structurele ongelijkheid tussen genderrollen te helpen transformeren.

Genderbewust communiceren daarentegen maakt het gemakkelijker om belangrijke verschillen tussen de behoeftes van mannen en vrouwen te zien. Het confronteert ons met onze onbewuste assumpties over genderrollen in de samenleving. Die vorm van communiceren legt de basis voor een grotere gelijkwaardigheid in de maatschappij en verhoogt het bewustzijn over hoe communicatie ons gedrag beïnvloedt. Ten slotte maakt het voor mensen gemakkelijker om zichzelf uit te drukken op manieren die niet “typisch” zijn aan hun gender.

Het is dus cruciaal om ons bewust te zijn van vooroordelen om ze te vermijden en counteren. In ons denken, in ons handelen en in onze communicatie. 

Communicatie beschrijft niet enkel onze wereld, ze weerspiegelt ook de ambitie die je hebt in de samenleving."

Sofie Verhalle (zij/haar; die/hen) is een ervaren communicatie-adviseur, digitaal strateeg, social media expert en trainer inclusieve communicatie. Ze bouwde twintig jaar kennis en kunde op bij corporates, overheidsbedrijven, ngo’s en agencies om zich de laatste jaren steeds meer toe te leggen op thema's als communities, inclusiviteit, gender en LGBTQIA+. Ze noemt zichzelf een katalysator, waterdrager, connector en activist.